Trabzon’dan Dünyaya Açılan Pencere: SERANDER YAYINEVİ

Anadolu’da uzun yıllar arkeolojik araştırmalar yapan ve Hititlerin başkenti Hattuşaş’ı ortaya çıkaran ünlü Fransız Arkeolog Charles Texier’in ifadesine göre Trabzon, Anadolu’nun en eski kentlerinden biri olup 1204 – 1461 yılları arasında hüküm süren Komnen hanedanına ait Trabzon İmparatorluğunun da başkentidir. Erzurum Kongresi’nin hazırlayıcıları arasında ön saflarda bulunan Trabzon, ulusal bağımsızlık savaşının da stratejik açıdan en önemli merkezlerinden biridir.

1869’da yayımlanan “Trabzon” adlı gazete ile İstanbul’un dışında gazete çıkaran ilk Vilayet olan Trabzon’da yalnızca savaş yıllarını da içine alan 1918-1928 yılları arasında 50’ye yakın gazete ve dergi çıkmış olması bu kentin kültürel zenginliğinin açık bir kanıtıdır.
Ancak tarih sahnesinde var olduğu günden beri stratejik konumunun da etkisiyle sürekli olarak yabancıların ilgisini çekmiş bulunan Doğu Karadeniz’in bu eski başkenti hakkında ne yazık ki Türkçede, yabancı kaynaklarla kıyaslanamayacak derecede az  sayıda araştırma mevcuttur. Bu haliyle Trabzon ili araştırılmaya muhtaç önemli bir Anadolu kenti olarak karşımızda durmaktadır.

İşte “Serander Yayınevi” böyle bir ihtiyaçtan doğdu. Adını, yöremizde tahıl kurutmak amacıyla tamamen ahşaptan yapılmış “serander”den alan Yayınevi’nin amacı; 4000 yıllık tarihe sahip olduğu bilinen, hinterlandı itibarıyla tarihin her döneminde doğulu ve batılıların ilgi odağı olmuş, 19. Yüzyıl Osmanlı Devleti’nin İstanbul’dan sonra en işlek limanına sahip olan, Avrupa kentleriyle karşılıklı vapur seyahatleri düzenlenen, İstikbal gazetesi ve Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti ile Milli Mücadelenin ilk meşalesini yakan kentlerden biri olan, Vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile işbirliği içinde Erzurum Kongresi’ni toplayarak Atatürk’ün önderliğinde ulusal kurtuluş savaşına katılan, Cumhuriyetin ilanından sonra Mustafa Kemal Atatürk’ü üç kez konuk ederek dünyaya önemli mesajlar verdiği bir kent olma onurunu yaşayan ve Soğuk Savaş döneminin sona ermesiyle birlikte Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmasından sonra Batı’nın Doğu’ya açılan kapısı olma özelliğiyle yıldızı yeniden parlayan Trabzon’un tarihi, turistik, sosyal, kültürel ve sanatsal açıdan potansiyelini ortaya koymak amacıyla bilimsel araştırmalar yapmak, yaptırmak ve bunları yayımlamak olarak özetlenebilir.

Kurulduğu 1999 yılından günümüze kadar büyük çoğunluğu akademik çalışmalardan oluşan iki yüzü aşkın yayın yapan Serander Yayınevi, 33. sayısını yayımladığı “Karadeniz İncelemeler Dergisi” adlı hakemli akademik süreli yayınla birlikte Trabzon’dan dünyaya açılan bir pencere olma misyonunu da kazanmıştır.

Yayınevi’nin ürettiği kitaplar, başta ABD olmak üzere dünyanın çok sayıda ulusal ve üniversite kütüphanesinin raflarında yer almakta ve bu durum Serander’in ciddi bir kurumsal kimliğe sahip olduğunu kanıtlamaktadır.